Dziewczynka w trampkach

Oryginalny tytuł: Wadjda

Reżyseria: Haifaa Al-Mansour

Scenariusz: Haifaa Al-Mansour

Gatunek: Dramat

Produkcja: Holandia,  Niemcy,  USA,  Zjednoczone  Emiraty Arabskie,

Jordania, Arabia Saudyjska

Nigdy tego nie robiłam, ale tym razem podanie oryginalnego tytułu wydaje mi

się ważne. Wadjda jest główną bohaterką filmu o tym samym tytule. Polska

wersja  to  Dziewczynka  w  trampkach.  Moim  zdaniem  właśnie  te  trampki

oddają sedno tego obrazu. Są swego  rodzaju  atrybutem  dziesięciolatki,

takim samym symbolem jej buntu jak rower. Przyznam, że dawno nie

oglądałam czegoś tak dziwnego (w pozytywnym znaczeniu). Zapraszam na

recenzję. :)

Dziewczynka w trampkach  ukazuje zupełnie inne życie, inny styl, sposób

myślenia, niż ten, który znamy i preferujemy. To po prostu inny świat. I aż

trudno uwierzyć, że istnieje naprawdę, nie jest wyłącznie fikcją literacką. Z

jednej strony z mojej perspektywy był to obraz nierealistyczny, z drugiej w

jakiś sposób straszny, a z trzeciej lekko nienormalny (pomylony?)…

Film  pokazuje  trudne  życie  kobiet  w  krajach,  w  których  dominującą

religią  jest  islam. Myślę,  że  dla  nas  –  Europejek  jest  to  szok  kulturowy.

Kobiety  nie  mogą  prowadzić  pojazdów,  nie  mają  prawa  podjąć  pracy  w

miejscu, w którym zatrudnieni są również mężczyźni. Nie wspominając już o

tym, że mogą zostać porzucone z dnia na dzień, bo mąż postanawia dodać do

kolekcji nową żonę.  Bezwzględne posłuszeństwo zasadom Koranu jest w

gruncie rzeczy nieszczęściem tych kobiet. Wojna nie niszczy im życia, nie

borykają się z dramatycznymi problemami finansowymi, one po prostu

pozwalają same siebie unieszczęśliwiać. Są niejako ofiarami z natury.

Życie,  każda  jego  sfera  – od  rodziny,  przez  edukację aż po pracę  jest

podporządkowana Allahowi. W tym świecie panuje niesamowita sztywność.

Wszystko narzucone, twarde zasady i reguły postępowania. Nikt nawet nie

próbuje się wyrwać z tych ciasnych schematów. Tak jakby każdy zgadzał się

grać rolę, którą napisało mu życie.  Z jednej strony brzmi to strasznie, ale

tam jest czymś absolutnie normalnym…

W tym miejscu przejdę do głównej bohaterki.  Wadjda to uczennica szkoły

podstawowej. Nie wiem, czy tak wygląda system edukacji w świecie islamu,

czy dziewczynka uczęszcza do odpowiednika naszych katolickich placówek

(obstawiam  pierwszą  opcję),  ale  ja  autentycznie  współczułam  tym

dziewczynkom.  Atmosfera tych lekcji i szkoły, która przypomina niemal

więzienie, chwilami mnie bawiła. Absurdalność tych norm, zajęć… Koran

jest praktycznie łopatą nakładany do głów uczennic. Żadna, podkreślam,

żadna nie czuje absurdu, w jakim przyszło im żyć. Wyjątkiem jest tu mała

Wadjda. Bawi się z chłopcami, uparcie jeździ na rowerze i nieustannie marzy o

własnym  sprzęcie.  Oczywiście  jest  całkowicie  ignorowana  i  niezrozumiana

przez otoczenie. Jako jedyna ma wątpliwości co do swojej wiary.  I to chyba

najbardziej świadczy tym, że naprawdę wierzy. Genialnie zresztą obnażyła

hipokryzję innych podczas konkursu recytatorskiego.

Film opowiada o buncie, samotnej walce o swoje prawa. Nie kończy się happy

endem,  nie  ma  zwycięstwa  dobra  nad  złem.  Radość  raczej  ma  słodkogorzki  smak.  Dla Wadjdy  drogą  do  niezależności  jest  rower  –  symbol

dominacji mężczyzn. Cały czas kombinuje, dąży do osiągnięcia swego celu.

Napotyka na przeszkody, całkowity brak zrozumienia jej potrzeb. Za uczciwie

zdobytą nagrodę konkursową nie mogła kupić sobie roweru, bo nauczycielka

zdecydowała za nią. Ostatecznie dostaje prezent od matki, dla której szczęście

córki okazało się najważniejsze.  Piękną sceną jest przejazd dziesięciolatki

rowerem po mieście. Wzbudziła niemałe zainteresowanie swoją osobą. :)

Miłość również jest tematem filmu. Pojawia się w różnych odsłonach. Bardzo

wzruszająco prezentuje się historia mamy głównej bohaterki. Kobieta niemal

stawała na głowie, by tylko jej ukochany mąż wrócił do rodziny. Była gotowa

na  wszystko.  Wykazywała  wręcz  cechy  uzależnienia  od  partnera.

Ostatecznie jednak zrozumiała, że to on dokonał wyboru, a ona już nic na

to nie poradzi. Teraz całą swoją energię zechce poświęcić córce. Kobieta nie

jest głupia. Ma pracę, całkiem nieźle urządzone mieszkanie, dziecko. W

końcu zrozumiała, że na mężczyźnie, który przecież jej nie szanuje, świat

się nie kończy.

Myślę,  że  Dziewczynka  w  trampkach jest  filmem  o  kobietach  przede

wszystkim  dla  kobiet.  Jednak  mężczyźni  też  mogą  kilka  lekcji  z  niego

wynieść. Pokazuje siłę, determinację, odwagę, nieustępliwość, upór. Wszystkie

te cechy drzemią chyba w każdej z nas, tylko trzeba je znaleźć. Wadjda się nie

poddaje, dąży do realizacji swoich marzeń i po wielu trudach osiąga swój cel.

Choć może nie do końca tak jakby chciała…

Taka moja pierwsza refleksja, zaraz po obejrzeniu filmu była następująca:

gdyby takich dziewczynek było więcej, nie tylko świat islamu wyglądałby

inaczej, ale i cały świat.  Gdyby kobiety bardziej walczyły o swoje prawa,

może wreszcie coś by się zmieniło. Nie można przecież całe życie żyć w jakiejś

formie, do której zostało się wtłoczonym. Wadjda dość szybko to dostrzegła.

Może koleżanki pójdą za nią i też w jakimś sensie przejrzą na oczy?

Koran jest wciskany tym ludziom, dzieciakom, każdemu właściwie niemal

z każdej strony. Jestem pewna, że nawet w katolickich szkołach nie ma takiego

przesytu Biblią, jak jest u nich. To budzi uśmiech, ale i żal.  Bo chyba nie o to

chodzi w wierze. Wiara to rozmowy, pytania i wątpliwości. Jeśli tego nie

ma, to znaczy, że ona jest, bo jest, jest po prostu martwa. Tam musi być tak,

a nie inaczej. Dla zasady nie ma miejsca na dyskusję. A ona jest przecież

potrzebna.

Podobało mi się, że  Dziewczynka w trampkach  to żaden wyciskacz łez. To

bardzo wartościowy i ciekawy obraz, ale bez większej przesady. Historia

opowiedziana  w  sposób  inspirujący.  Polecam  ten  obraz  szczególnie

kobietom. W sam raz na Dzień Kobiet. ;)

Ocena: 5/5